Upphaf hjallastefnu

Nú er trúlega komið að þeim tímamótum að auðvaldsblekkingafyrirtækið, sem kennir sig við stefnu og hjall, hverfi alfarið frá ungbarnaföndri og gerist efnalaug með megináherslu á arðræningja- og péééníngaþvott. Það efir sem sé komið upp úr dúrnum, að þrátt fyrir glæsileg einkavæðingartilþrif hjallabúanna á vígvelli barnanna, þá hafa krakkakvikindin ekki látið segjast og eru jafn óþekk og uppivöðslusöm og ungarnir á samfélagsreknu barnastöðvunum. 

Í Íslenskum aðli eftir Þórberg Þórðarson er sagt frá fyrirrennara allra hjallastefnuspekúlanta, Illuga nokkrum bónda að Múla í Nauteyrarhreppi. Illugi var mikill uppeldisfræðingur og laðaði skárri eiginleika í börnum með því að leiða þau í hjall sinn og afhýða þá eða þær er sýnt höfðu af sér ódyggðir með árarblaði, en duglegu börnunum gaf hann hangikjöt, bringukolla og lundabagga. Af þessum traktéringum urðu börnin dugleg, þæg og blíð og framúrskarandi þjóðfélagsþegnar þegar fram í sótti. En því miður hafa aungvar spurnir borist af árablöðum og lundaböggum úr hefbúðum hjallastefnunar hinnar nýrri og því hefir farið sem farið hefir.

Frú Ingveldur og Máría Borgargagn hafa löngum verið sérdeilis elskhugar hjallastefnu, einkum þeirra fyrri, árablaðsins og bringukollana. Til að mynda kom Máría Borgargagn sér upp ágætu árablaði úr eikarviði, sem hefir komið að dásamlegum notum þegar Borgargagnið hefir mátt refsa eiginmanni sínum, Indriða Handreði, fyrir svínsleg kvenna- og karlaför hans ótérleg. Það er álit Borgargagnsins, að maður hennar hafi betrast, heldur en hitt, við árasláttinn, enda sé nú svo komið, að öll ónáttúra hefir fokið úr honum út í veður og vind, en jákvæð náttúra reyndar líka. Um hjallastefnu nýrri, eru þær stöllu sammála, að hún hafi verið frábært innlegg í baráttunni gegn ríkis- og sveitarreknum skólum; en forræðishyggja af tagi ríkisskóla og sveitarsjóða sé óalandi og ólíðanleg í nútíma vestrænu þjóðfélagi. Hinsvegar sé undurgott af hafa eintóma einkaskóla, alla á ríkisspenanum.

Hjallastefnan þvær ekki þvottinn