Renturnar á Hjáleigunni

- Fjandi er alltaf gaman að heyra krataeðlisfjósin um þvæla rentu, sagði Ólafur bóndi við Snata þegar sá fyrrnefndi sat á hækjum sínum úti í móa og var að teðja. Jú, Snata þókti líka afar spaugilegt hlusta á smámennin spinna um rentuna. Það hefir nefnilega verið plagsiður lengi á Hjáleigunni, þar sem menn hafa fyrir atvinnu að tala illa um húsbændurnar á Höfuðbólinu og fjasa yfir flottræfilshætti barna húsbændanna, halda slepjuræður um eigið ágæti, helst langar. En inn á milli þessara einkennilegu illmælgisfloga, bráir af eignunum og þær fara að tala um rentuna, lygna aftur svínsglyrnunum, dæsa, lyfta rassakinninni frá stólsetunni og prumpa makindalega. Rentan, skohhh, rentan, hún verður að vera ásættanleg svo hún gleðji sjúkar taugar og slappar.

Síðasta sunnudag fordæmdi síra Baldvin rentuna af prédíkunarstól við messu í höfuðmusteri sínu. Sagist honum eitthvað á þá leið, að víst sé rentan Andskotans verkfæri og þeir sem á henni glæpist eigi sér vísan bústað í eldsofni Sathans eftir dauðann. Ja, ekki er það densilegt, drengir mínir! Og nú segir sú úr Kvikunni að hinn hroðalegi landsbyggðarskattur á sægreifana sé bara meinlaus renta! Nú er Kristrún þessi, sem veitir krataeðlissöfnuðinum á Hjáleigunni forstöðu, ekki spaugsöm kona, ekki fremur en aðrir þar á bæ, en þessi ósköp eru nú samt höfð eftir henni.

Endrum og sinnum hefir Snati hugleitt rentuna eftir að Ólafur húsbóndi hans leið. Sú er niðurstaða Snata, að holdgerfingur rentunnar í krataeðlisherbúðunum sé Þorvaldur nokkur Gylfaþornsson, orðlagaður fyrir grillur sínar kyndugar. En satt best að segja þá leiðist Snata að hugsa um rentu og hr. Gylfaþornsson. En þó leiddu vangaveltur Snata um rentuna, og það allt, til þess að hann settist upp eina nóttina og orkti:

Rentan glaðleg rauð og feit,
rentan gleður Thorvald þorn.
Rentan hann i rassinn beit,
rentan angrar Drottinn vorn.

Veiðigjöld auðlindarenta en ekki skattur