Illfygli sem virðir mannslíf og siðferði einskis, enda óhræsi kallað

Það er ábyrgðarfullt starf, sem krefst fórnfýsi og sjálfsafneitunar, að berjast gegn rjúpnaplágunni. Rjúpur eru sem kunnugt er sérlega skæð illfygli, sem fara um með morðum og eyðileggingu svo liggur við landauðn á þeim stöðum sem þessi vargur hefir hreiðrað um sig. Öll munum við þegar rjúpnahópurinn kom aftan að rjúpnaskyttunni um hábjartan dag og tætti hana í sundur og át hana. Það var hryllilega vofeiflegur atburður. Eða þegar rjúpan velti stórgrýti úr fjallshlíð á tvær skyttur, sem þegar í stað biðu bana. Ekki var það féleg uppákoma, ekki síst vegna þess, að tvímenningarnir gengu umsvifalaust aftur og réðust á menn og skepnur í sveitinni sem þeir voru staddir í þegar rjúpan vann á þeim.

Einhverju sinni orkti Jónas Hallgrímsson kvæði um herskáa rjúpu, sem var að eltast við fálka sem hún hugðist drepa. Því miður lenti rjúpan í snjóéli og villtist innum glugga hjá konu nokkurri sem bjó í torfbæ sínum við þröngan kost. Ekki hafði rjúpan fyrr komið auga á hina merku húsfreyju en hún rauk á hana með fáheyrðu offorsi og hjó hana í spað með goggnum. Þegar bóndi konunnar kom á vettvang var konan dauð, en rjúpan tók viðbragð og skaust sem ör af boga í andlit bóndans og spændi það þvers og kruss í sundur og lét ekki staðar numið fyrr en það var afmyndað. Síðan var bóndi þessi aldrei kallaður annað en Grettir Glámsson; hann kvæntist ekki aftur vegna þess að engin kona vildi sjá hann nálægt sér. Það var því við hæfi, að Jónas skáld kallaði kvæði sitt um rjúpuna ,,Óhræsið."

Þær er óteljandi sögunar um illvirki rjúpunnar og hermdarverk. Því skulum vér minnast hinna hugrökku manna, sem hætt hafa lífi sínu og limum í styrjöldinni gegn þessum óvægna óvini, og minnast þeirra í bænum okkar. Til dæmis er voðalegt þegar rjúpnaskytta hleypir af á rjúpnahóp og hæfir aungva þeirra, því þá eru þær óðar búnar að steypa sér yfir skyttuna, áður en hún hefir ráðrúm til að hleypa af aftur, og ganga af henni dauðri á svipstundu og blóðvöllurinn er slíkur í hvítum snjónum, að aungvu er líkara en að skyttan hafi orðið fyrir öflugri sprengju.

Skutu rjúpur á sumarbústaðalandi